Του Νίκου Φιλιππίδη (imerisia.gr)
Η επιλογή του αποτέλεσε έκπληξη για τους μυημένους στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο. Η διαδρομή του, κατά την οποία είχε αποφύγει σχεδόν επιμελώς την παραδοσιακή πρακτική ανέλιξης των περισσότερων ανώτατων στελεχών των ελληνικών τραπεζών, τα οποία έχουν δουλέψει για μεγάλο μέρος του εργασιακού τους βίου σε εγχώριες τράπεζες, καθιστούσε σε άγνωστο X των 48χρονο οικονομολόγο.Ωστόσο οι λαμπρές σπουδές του Κλεάνθη (Κλέωνα) Παπαδόπουλου, του νέου προέδρου του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, αλλά και η 25ετής εργασιακή του εμπειρία σε οίκους όπως οι Lloyds του Λονδίνου και σε μεγάλες διεθνείς τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Swiss Bank Corporation, η SBCWarburgκαι η UBS, αποτελούν τα σημαντικότερα εχέγγυα για την επιτυχία της επιλογής.
Λέγεται μάλιστα ότι αποτέλεσε προσωπική επιλογή του υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου (λέγεται ότι ήταν συμμαθητές στο Κολλέγιο Αθηνών), παραμερίζοντας στον άτυπο διαγκωνισμό για τη θέση τραπεζικά στελέχη όπως ο πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Παναγιώτης Θωμόπουλος. Άλλες πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τον συνέδεαν με στενή φιλία με τον αδελφό του πρωθυπουργού, Νίκο Παπανδρέου.
Άνθρωπος που δεν μασά τα λόγια του ο πρόεδρος του Τ.Τ., αν και προέρχεται από τράπεζες του εξωτερικού, δεν δίστασε να τα βάλει μέσω της αρθρογραφίας του όχι μόνο με τα στελέχη τους αλλά και με τις πρακτικές των hedge funds, τα οποία ευθύνονται για την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση.
Άλλωστε η φράση «εγώ σήμερα θα ξεμπροστιάσω τις τράπεζες» που εξέφρασε σε μια από τις πρώτες ομιλίες του, στο συνέδριο του Economist, θα τον ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της θητείας του στο τιμόνι του Τ.Τ. Τότε είχε κάνει ανοιχτά λόγο για παιχνίδια κερδοσκοπίας των τραπεζών, διεθνώς, με hedge funds. Όπως είχε είπε, πολλές τράπεζες αντί να διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία τα πακέτα στήριξης που πήραν από τις κυβερνήσεις, τα χρησιμοποίησαν για να τροφοδοτούν hedge funds, τα οποία ευθύνονται για τη διατήρηση της κρίσης.
Τις απόψεις αυτές τις εξέφραζε για πρώτη φορά σε άρθρο του στην «Καθημερινή» λίγο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Οκτώβριο του 2008, και κατέληγε ότι «στη δεκαετία του ‘60 οι YIPPIES (Youth International Party) είχαν σαν σλόγκαν ‘μην εμπιστεύεστε κανέναν πάνω από τα 30’. Σήμερα, μετά την κρίση και αυτό που συμβαίνει με τα hedge funds, το σλόγκαν αντιστρέφεται στο ‘μην εμπιστεύεστε κανέναν κάτω από τα 40’ (τουλάχιστον όχι για τις οικονομίες σας)».
Στο ίδιο άρθρο επέκρινε τις πρακτικές των hedge funds, των κερδοσκοπικών κεφαλαίων τα οποία σήμερα ασκούν έντονες πιέσεις και στο κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου. Ο Κλέων Παπαδόπουλος έγραφε τότε ότι «ένας από τους λόγους που οι αγορές υφίστανται πιέσεις αυτό τον καιρό είναι οι ρευστοποιήσεις των hedge funds.
Τα hedge funds, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά αμοιβαία κεφάλαια, στοχεύουν σε αποδόσεις ανεξαρτήτως του αν η αγορά ανεβαίνει ή πέφτει και χρησιμοποιούν διάφορες στρατηγικές και χρηματοοικονομικά προϊόντα». Μάλιστα επέκρινε τις αμοιβές των στελεχών των hedge funds οι οποίες είναι πολλαπλάσιες από αυτές των αντίστοιχων τραπεζικών στελεχών. Για παράδειγμα, ανέφερε: «Ένας από τους πιο επιτυχημένους hedge fund μάνατζερ σήμερα είναι ο John Paulson (συνωνυμία με τον υπουργό), του οποίου οι αποδοχές κατά το Forbes ήταν 1,5 δισ. δολάρια το 2007!».
Τα σχέδια
Ένα από τα πιο δύσκολα στοιχήματα στην καριέρα του, αφ’ ότου αποχώρησε από την ελβετική UBS το 2000, έχει να αντιμετωπίσει ο Κλέων Παπαδόπουλος. «Δεν υπάρχει κρυφή ατζέντα για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο», ήταν το μότο από τις πρώτες μέρες ανάληψης της προεδρίας του Τ.Τ. Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αποκηρύξει την πολιτική της προηγούμενης ηγεσίας του Άγγελου Φιλιππίδη, επιλέγοντας επί της ουσίας τη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας του.
Σε αυτή την κατεύθυνση έρχεται θα δώσει περαιτέρω έμφαση στην ανάπτυξη της λιανικής τραπεζικής, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ θα προσθέσει τη χρηματοδότηση της οικονομίας συνολικά και της πράσινης ανάπτυξης, αλλά και τη δημιουργία υποδομής ώστε η τράπεζα να επεκτείνει τις εργασίες της στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων (corporate banking).
Στην προσπάθειά του ο ίδιος αναγνώρισε το συγκριτικό πλεονέκτημα του Τ.Τ., το οποίο δεν είναι άλλο από την ισχυρή πελατειακή του βάση στον τομέα των καταθέσεων με περισσότερους από 2 εκατομμύρια καταθέτες.
Στον τομέα αυτό των καταθέσεων το Τ.Τ. θα συνεχίσει, όσον αφορά τα επιτόκια που προσφέρει, να είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό στην εγχώρια αγορά. Ο στόχος όμως δεν ολοκληρώνεται εδώ, καθώς φέτος το Τ.Τ. στη δύσκολη συγκυρία, χάρη στην υψηλή ρευστότητα που διαθέτει, θα επιχειρήσει να καλύψει τα κενά που θα αφήσει στην αγορά ο ανταγωνισμός.
Παράλληλα, θα διευρυνθεί η συνεργασία με το δίκτυο των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), η οποία προσδίδει ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα στο Τ.Τ. καθώς φθάνει σε κάθε γωνιά της χώρας. Το Τ.Τ. σήμερα, με παρουσία πάνω από έναν αιώνα στον τραπεζικό χώρο, διαθέτει δίκτυο 144 καταστημάτων σε 64 πόλεις ανά την Ελλάδα, 850 συνεργαζόμενα καταστήματα ΕΛΤΑ, με ανθρώπινο δυναμικό 2.400 ατόμων περίπου.
Αλλαγή νοοτροπίας
Το μεγάλο του στοίχημα όμως θα είναι ο εκσυγχρονισμός του δικτύου για τον οποίο ο Α. Φιλιππίδης χρησιμοποιούσε την εθελουσία και αναπλήρωνε με προσλήψεις νέων τόσο από άλλες τράπεζες όσο και από την αγορά εργασίας.
Ο Κλέων Παπαδόπουλος θα προσπαθήσει να αλλάξει τη νοοτροπία της τράπεζας εφαρμόζοντας προγράμματα διαρκούς εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης στελεχών σε όλα τα επίπεδα. Ο κ. Παπαδόπουλος θα διατηρήσει τα κίνητρα παραγωγικότητας -ίσως με κάποιες αλλαγές- που καθιέρωσε η προηγούμενη διοίκηση ενώ θα προσπαθήσει να επεκτείνει το φάσμα των προσφερόμενων τραπεζικών εργασιών που προσφέρει το Τ.Τ. Παράλληλα, θα κοιτάξει προς την αγορά, αναζητώντας στελέχη που θα μπορούν να ενισχύσουν περισσότερο τομείς όπου χωλαίνει ακόμα το Τ.Τ.
Ήδη ανακοινώθηκε η πρόσληψη του Χάρη Ε. Σιγανού, πρώην στελέχους της Alpha Bank, στη θέση του γενικού διευθυντή Επενδυτικής Τραπεζικής και Θυγατρικών, καθώς και του πρώην διευθύνοντος συμβούλου των ΕΛΤΑ Ανδρέα Ταπραντζή στη θέση του γενικού διευθυντή Λειτουργικών Υπηρεσιών (Chief Operating Officer) της τράπεζας.
Ξεκάθαρη στάση περί αυτόνομης πορείας
Αντιμέτωπος με σενάρια συγχωνεύσεων τα οποία ενέπλεκαν και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο βρέθηκε σχεδόν αμέσως μετά την ανάληψη της διοίκησης του ιδρύματος ο Κλέων Παπαδόπουλος, ο οποίος πάντως, παρά τις φήμες περί εκμυστηρεύσεως όσον αφορά την ιδιωτικοποίηση του Τ.Τ. στο σύλλογο των εργαζομένων οι οποίες διαψεύστηκαν, διατήρησε ευθύς εξαρχής ξεκάθαρη στάση περί αυτόνομης πορείας.
Στα σενάρια που είδαν το φως της δημοσιότητας αναφερόταν συγκεκριμένα το ενδεχόμενο συγχώνευσης του Τ.Τ. με την ATEbank, ενώ το γεγονός ότι Εθνική και Eurobank διαθέτουν ποσοστό άνω του 6% στο Τ.Τ. έβαζε στο «παιχνίδι» και άλλες τράπεζες. Τελικά όλα τα σενάρια «πάγωσαν» και οι αποφάσεις, οι οποίες προφανώς θα ληφθούν σε κυβερνητικό επίπεδο, παραπέμφθηκαν στο μέλλον.
Συμφωνία
Την ίδια στιγμή πάντως το Τ.Τ. επέλεξε να δώσει λύση στο πρόβλημα της Aspis Bank ανακοινώνοντας την υπό προϋποθέσεις απόκτηση ποσοστού μεταξύ 30% και 32,9%, σε εύλογη και δίκαιη τιμή και με αποκλεισμό ενδεχόμενου άλλου παίκτη από την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου.
Το όριο του 32,9% δεν είναι καθόλου τυχαίο, καθώς διασφαλίζει ότι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δεν θα υποχρεωθεί να υποβάλει δημόσια πρόταση για το σύνολο των μετοχών της Αspis, υποχρέωση που γεννάται στην περίπτωση υπέρβασης του ορίου της καταστατικής μειοψηφίας (33,3%).
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση του Τ.Τ. δεν προτίθεται να προχωρήσει σε συγχώνευση με την Αspis, τουλάχιστον σε πρώτη φάση και μέχρι να σιγουρευτεί για την ποιότητα του χαρτοφυλακίου της. Προτίθεται, εφόσον ολοκληρωθεί το εγχείρημα συμμετοχής στην αύξηση κεφαλαίου, να διατηρήσει την τράπεζα υπό μορφή θυγατρικής.
Σημειώνεται ότι το ενεργητικό του Τ.Τ. ανέρχεται, σύμφωνα με τα στοιχεία του εννεαμήνου, σε 16 δισ. ευρώ, οι χορηγήσεις σε 7,8 δισ. ενώ οι καταθέσεις σε 12,5 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα το ενεργητικό της Aspis Bank ανέρχεται σε 2,58 δισ., οι χορηγήσεις σε 1,95 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις φτάνουν τα 1,92 δισ. ευρώ.
Who is who
Ο ΚΛΕΑΝΘΗΣ (Κλέων) Παπαδόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, με μεταπτυχιακές σπουδές στο London School of Economics (M.Sc) και στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας των ΗΠΑ (MBA). Έχει 25ετή διεθνή εμπειρία στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του, εργάστηκε για τους οίκους Lloyds του Λονδίνου και Security Pacific και στη συνέχεια, επίσης στο Λονδίνο, διετέλεσε υψηλόβαθμο διευθυντικό στέλεχος σε μεγάλες διεθνείς τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Swiss Bank Corporation, η SBC Warburg και η UBS, με καθήκοντα υπευθύνου αγορών αρχικά για την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα και μετέπειτα για ολόκληρη την Ευρώπη και τις ανερχόμενες αγορές.