Η Τουρκία σπεύδει να «υιοθετήσει» τον ελληνικής καταγωγής «γκουρού της τεχνολογίας», δημιουργό του blackberry, του πρώτου κινητού τηλεφώνου με πρόσβαση στα e-mails servers που προκάλεσε επανάσταση στον χώρο της επικοινωνίας. Πρόκειται για τον 50χρονο Μάικ Λαζαρίδη, παιδί Eλλήνων Κωνσταντινοπολιτών, που το 1966, την εποχή του ξεριζωμού των Ελλήνων από την Πόλη, η οικογένειά του μετανάστευσε στον Καναδά όπου και μεγαλούργησε στον τομέα ανάπτυξης ασύρματων ψηφιακών δικτύων. Σήμερα συγκαταλέγεται στη λίστα του Forbes για τους 100 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου και η εταιρεία του, η RIM, αποτιμάται στα 33 δισ. δολάρια.
Και ενώ η ελληνική κυβέρνηση ψάχνει στα τυφλά ξένους επενδυτές, την ίδια στιγμή η Τουρκία ανοίγει την αγκαλιά της στον Ρωμιό μεγιστάνα, του προσφέρει απλόχερα την τουρκική ιθαγένεια και τον καλεί να επιστρέψει στις ρίζες του για να δημιουργήσει στη γειτονική χώρα βάση έρευνας και ανάπτυξης για τις νέες τεχνολογίες.
Το σχέδιο
Η Τουρκία βάσει στρατηγικού σχεδίου επιχειρεί να φέρει και πάλι κοντά της τον άνθρωπο που μπορεί να την τοποθετήσει στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη. Η τουρκική κυβέρνηση γνωρίζει καλά αυτό που δεν έχει κατανοήσει η ελληνική κυβέρνηση, ότι δηλαδή ο Μ. Λαζαρίδης ως διάδοχος του Στιβ Τζομπς της Apple είναι ένας από τους ανθρώπους που χαράζουν το αύριο της τεχνολογίας.
Το σχέδιο της Τουρκίας φιλόδοξο αλλά απλό. Να αποτελέσει αναπτυσσόμενη δύναμη στη διεθνή αγορά της τεχνολογίας, αξιοποιώντας τη δυναμική χιλιάδων ανά τον κόσμο Τούρκων επιστημόνων προς όφελος της μητέρας πατρίδας τους.
Πριν από μερικούς μήνες οι τουρκικές υπηρεσίες, ανακαλύπτοντας ότι ο ελληνικής καταγωγής ιδιοκτήτης της RIM είναι Ρωμιός που γεννήθηκε και έζησε μέχρι την ηλικία των πέντε ετών στην Κωνσταντινούπολη, σήμαναν συναγερμό. Αμέσως προσφέρθηκαν να δώσουν στον Μ. Λαζαρίδη τουρκική υπηκοότητα και να παράσχουν κάθε δυνατή διευκόλυνση, προκειμένου η Research in Motion να δημιουργήσει στην Τουρκία βάση έρευνας και ανάπτυξης για νέες τεχνολογίες.
Η ειδική αποστολή ανετέθη στο Ι. Κορκμάζ, πρόεδρο του πανίσχυρου Κέντρου Τουρκικών Επενδύσεων, καθότι θεωρείται ότι κάθε άλλο παρά είναι εύκολη η προσέγγιση του Ρωμιού. Οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας γνωρίζουν ότι αν και η Ελλάδα δεν έχει διατηρήσει καμία επαφή μαζί του, ωστόσο ξέρουν πόσο συναισθηματικά δεμένος είναι με τους γονείς του που θεωρούν ότι είναι «Ελληνες μέχρι το κόκαλο».
Οι Τούρκοι γνωρίζουν την πραγματική αξία και πόσο μεγάλο είναι το μυαλό του Μ. Λαζαρίδη που έχει ιδρύσει το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο Φυσικής στον κόσμο, το οποίο επισκέπτεται συχνά ο διάσημος επιστήμονας Στίβεν Χόκινγκ. Ωστόσο, σύμφωνα με διαρροές στον τουρκικό Τύπο, η ειδική αποστολή του Ι. Κορκμάζ πήγε ανέλπιστα καλά. Ο Μ. Λαζαρίδης έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον στην τουρκική πρόταση. Εν συνεχεία ενεπλάκη το πρωθυπουργικό γραφείο. Για την ταχύτατη χορήγηση τουρκικής υπηκοότητας στον Ρωμιό δισεκατομμυριούχο ασχολήθηκε προσωπικά ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερτογάν, ώστε να ξεπεραστεί το εμπόδιο της υποχρεωτικής στράτευσης.
Η... ευκαιρία
Για άλλη μια φορά η Τουρκία αποδεικνύει ότι λειτουργεί ταχύτατα σε οικονομικό, επιχειρηματικό αλλά και κρατικό επίπεδο, δημιουργώντας ευκαιρίες για νέες επενδύσεις εκεί που φαινομενικά δεν υπάρχουν.
Ο Μ. Λαζαρίδης, πέρα από ένας ιδιαίτερα επιτυχημένος επιχειρηματίας, θεωρείται ως ο κύριος εκφραστής της θεωρίας ότι οι επενδύσεις στη βασική επιστημονική έρευνα είναι αυτές που κυρίως μπορούν να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη των οικονομιών στον 21ο αιώνα, μέσα από την πρακτική τους μετατροπή σε νέες καινοτομίες.
Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος με τον οποίο η κρατική μηχανή της Αγκυρας πέρασε στην κοινή γνώμη της Τουρκίας την «υιοθεσία» Λαζαρίδη. Η Aksam σε πρωτοσέλιδο με τίτλο «Ο Mr. Blackberry γίνεται Τούρκος» έγραψε ότι «Ο εφευρέτης του Blackberry στα κινητά, ο συμπολίτης μας Μικές Λαζαρίδης, θα φέρει τουρκικό διαβατήριο».
Οι εργασίες γι' αυτήν την έκπληξη, η οποία θα προκαλέσει αίσθηση παγκοσμίως, έχουν φτάσει στο τελευταίο στάδιο. Μετά τον τελευταίο απόγονο των οθωμανών σουλτάνων, ο οποίος απεβίωσε προσφάτως και ο οποίος στο τέλος του βίου του απέκτησε την τουρκική υπηκοότητα, τώρα η Αγκυρα ετοιμάζει ένα άλλο «άλμα ευγνωμοσύνης».
Η «ΥΙΟΘΕΣΙΑ»
Το κάλεσμα και τα πανηγύρια των γειτόνων μας
Ο πρωταγωνιστής για την «υιοθεσία» Λαζαρίδη, ο Ι. Κορκμάζ, πρόεδρος του Κέντρου Τουρκικών Επενδύσεων, αποκαλύπτει στους συμπατριώτες του ότι : «Η Blackberry στην Ευρώπη διαθέτει ένα μικρό Κέντρο Ερευνας και Ανάπτυξης. Η Τουρκία τώρα καταβάλλει προσπάθειες, προκειμένου να αναπτυχθεί μια μεγαλύτερη μονάδα έρευνας στην Τουρκία. Ο 49 ετών Μικές Λαζαρίδης, παιδί μιας οικογένειας Ρωμιών που έφυγε 5 ετών από την Πόλη, σήμερα διαθέτει μια επιχείρηση στην οποία εργάζονται 12.000 άτομα και διαθέτει προσωπική περιουσία δισ. δολ. Η επιστροφή του Μ. Λαζαρίδη στις ρίζες του για την ανάπτυξη μιας νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας αποτελεί πρόκληση τόσο για τον ίδιο όσο και για την ίδια την πατρίδα». Ισως ο Μ. Λαζαρίδης να ενθουσιάστηκε με την τουρκική πρόταση, γιατί όπως συνηθίζει να λέει ο ίδιος: «Η επιτυχία έγκειται στο παράδοξο»... Οσο για την Ελλάδα... πέρα βρέχει!!!
ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΥΚΙΟΣ
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ
Παιδί - φαινόμενο στα 12 για να γίνει παγκόσμιος «παίκτης» πριν τα 30
Σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών έφτιαξε έναν φωνογράφο από... Lego. Στα δώδεκά του βραβεύτηκε επειδή κατόρθωσε να διαβάσει όλα τα επιστημονικά συγγράμματα που υπήρχαν στα ράφια της δημόσιας βιβλιοθήκης της πόλης όπου ζούσε.
Στα 18 του χρόνια κάλυψε μόνος τα έξοδα του πρώτου έτους σπουδών του στο πανεπιστήμιο, με λεφτά που είχε κερδίσει επίσης μόνος, ανασχεδιάζοντας ολόκληρο το ηχητικό σύστημα (τον τρόπο που χτυπούσε το κουδούνι) στο λύκειό του. Σε ηλικία 33 ετών τιμήθηκε με βραβείο Emmy για την προσφορά του στην τεχνολογία του κινηματογραφικού μοντάζ. Στα 37 του τιμήθηκε με Οσκαρ για τον ίδιο λόγο. Κι αυτές είναι μόνο κάποιες από τις «κατακτήσεις» του 49χρονου σήμερα Μάικ Λαζαρίδη, του Ελληνα εμπνευστή της παγκόσμιας τεχνολογικής επιτυχίας που ακούει στο όνομα... BlackBerry.
Η αρχή
Ενόσω μαθητής ακόμη, κατασκεύασε μαζί με τον φίλο και μετέπειτα συνεργάτη του, τον Νταγκ Φρέγκιν, έναν ηλιακό βραστήρα νερού (υπενθυμίζεται ότι μιλάμε για τη δεκαετία του 1970), ο οποίος του εξασφάλισε το πρώτο βραβείο σε τοπικό επιστημονικό διαγωνισμό. Αν και επιμελής ως φοιτητής, ο ενήλικος πλέον Μιχάλης έμελλε να μην ολοκληρώσει τις σπουδές του, υπακούοντας στον κανόνα που θέλει τις μεγαλοφυΐες να κινούνται συχνά με τρόπο αντισυμβατικό. Μόλις έναν μήνα πριν από την αποφοίτηση, ο Μάικ άφησε τα έδρανα για χάρη της... General Motors.
Ο λόγος ήταν σοβαρός. Αναγνωρίζοντας προφανώς το ταλέντο του νεαρού Ελληνα φοιτητή, η GM, αυτός ο κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας, του πρόσφερε 600.000 δολ. (ποσό διόλου ευκαταφρόνητο για τα δεδομένα του 1984) προκειμένου αυτός να δημιουργήσει στις εγκαταστάσεις της εταιρείας ένα σύστημα προβολής φωτεινών μηνυμάτων (μέσω ημιαγωγών τύπου LED)... όπερ και εγένετο. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες του υποχρεώσεις, ο Μάικ προχώρησε σε σύσταση της επιχείρησης RIM («Research In Motion», «Ερευνα σε Κίνηση» ελληνιστί) με χρήματα που πήρε από τους γονείς του και επιστρατεύοντας ως συνέταιρο τον παιδικό του φίλο Νταγκ Φρέγκιν.
Κι αν η αρχή ήταν αρκούντως εντυπωσιακή, η συνέχεια έμελλε να είναι ακόμη εντυπωσιακότερη. Πολύ μπροστά από την εποχή της, η RIM ξεκίνησε το 1987, κοντά τέσσερα χρόνια πριν από τον ερχομό του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web), να μελετά, καθ' υπόδειξη της εταιρείας «Rogers Cantel Mobile Communications», τις δυνατότητες ανάπτυξης ασύρματων ψηφιακών δικτύων (wireless digital networks) σηματοδοτώντας την έναρξη μιας πορείας η οποία επρόκειτο να κορυφωθεί με την είσοδο στην αγορά της πρωτοποριακής κινητής συσκευής επικοινωνίας BlackBerry, το 1999.
Διακρίσεις
Μέχρι τα τέλη του 2008, το BlackBerry είχε πωλήσει περί τις 50 εκατ. συσκευές παγκοσμίως (ενδεικτικά, φέτος, τα έσοδα της RIM αναμένεται να προσεγγίσουν τα 15 δισ. δολ.). Οσο για τον ίδιο τον Λαζαρίδη, αυτός απέκτησε πλούτη και διεθνή ακτινοβολία, ενώ άρχισε να συχνάζει σε τελετές βράβευσης με τιμώμενο πρόσωπο... τον ίδιο. Ενδεικτικά, μέχρι το 2006, ο Ελληνας πρωτοπόρος είχε λάβει τουλάχιστον δέκα πρωτοκλασάτες διακρίσεις («Καναδός εθνικός ευεργέτης της χρονιάς», «Καναδοαμερικανός επιχειρηματίας της χρονιάς», μία από τις 100 σημαντικότερες προσωπικότητες του 2005 σύμφωνα με το περιοδικό «TIME» κ.ά.).
Ωστόσο, στην περίπτωσή του η καταξίωση δεν οδήγησε σε επανάπαυση. Κάθε άλλο μάλιστα. Ο Μάικ Λαζαρίδης συνέχισε να εξελίσσει το βασικό προϊόν του, ενώ άρχισε να επενδύει και ένα διόλου ευκαταφρόνητο μέρος του πλούτου του (συνολικά περίπου 225 εκατ. δολ. έως σήμερα) στον χώρο της επιστημονικής έρευνας («Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής Perimeter», «Ινστιτούτο Κβαντικής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου του Γουότερλου» κ.ά.).
Το προφίλ του
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σε ηλικία πέντε ετών μετανάστευσε οικογενειακώς στον Καναδά.
Στα δώδεκά του είχε διαβάσει όλα τα επιστημονικά συγγράμματα της δημόσιας βιβλιοθήκης στην πόλη του.
Ξεκίνησε να σπουδάζει ηλεκτρολόγος μηχανικός, αλλά εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο μόλις έναν μήνα πριν από την αποφοίτηση λόγω... φόρτου εργασίας. Το συμβόλαιο συνεργασίας που είχε υπογράψει, όντας τελειόφοιτος, με την General Motors δεν του άφηνε χρόνο για σπουδές.
Το 1999 κυκλοφόρησε στην αγορά τη συσκευή BlackBerry.
Πιστός υπηρέτης της επιστήμης, έχει μέχρι σήμερα δωρίσει περί τα 225 εκατ. δολ. σε ερευνητικά πρότζεκτ και ιδρύματα.
Γ. ΣΚΑΦΙΔΑΣ
Αγαπημένο «αξεσουάρ» των ηγετών
Αγαπημένο γκάτζετ των απανταχού διασήμων, το BlackBerry έφτασε στο σημείο, τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας, να αποτελεί τεκμήριο κοινωνικού γοήτρου και απαραίτητο «αξεσουάρ» κάθε πολιτικού - επιχειρηματία - τραπεζίτη - αστέρα που σέβεται την... ακτινοβολία του. Μεταξύ των φανατικότερων επιφανών χρηστών της συγκεκριμένης συσκευής ξεχωρίζουν ο Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και ο Ελληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου.
Κολλημένος όσο λίγοι με το BlackBerry του, ο 44ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών φέρεται να έχει δηλώσει πως προκειμένου να αφήσει το εν λόγω αντικείμενο χρειάζεται πρώτα «να του το ξεσφηνώσει κάποιος από τα χέρια». Μάλιστα, ο Ομπάμα υπήρξε ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που πάλεψε και κατάφερε να διατηρήσει στην κατοχή του, αφότου μετακόμισε στον Λευκό Οίκο, το προσωπικό του κινητό τηλέφωνο, παρά τα όποια ζητήματα ασφαλείας.
Από κοντά και ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος να σημειωθεί πως υπήρξε από τους πρώτους στην Ελλάδα χρήστες κινητής τηλεφωνίας 3ης γενιάς, όταν αυτή ακόμα βρισκόταν σε δοκιμαστικό στάδιο στις αρχές του 2004. Επί των ημερών του τέθηκε σε λειτουρ γία πρόγραμμα , στο πλαίσιο του οποίου διατέθηκαν πάνω από 3.000 συσκευές BlackBerry σε στελέχη του Κινήματος.
ΑΠΟΨΗ
Οχι άλλες χαμένες επενδυτικές ευκαιρίες
Τώρα που και η Ελλάδα απέκτησε νόμους και υπουργούς αρμόδιους για τις επενδύσεις, οι ιθύνοντες ας παραδειγματιστούν από τον τρόπο που κινείται η Τουρκία στον συγκεκριμένο τομέα. Στην Ελλάδα οι εκάστοτε κρατούντες ας σταματήσουν να βαδίζουν στα «τυφλά» αναζητώντας ξένους επενδυτές μέσω γνωστών, φίλων και συμμαθητών από την εποχή φοίτησης στα πανεπιστήμια εξωτερικού.
Επιτέλους, ας δημιουργηθεί και στην Ελλάδα ένα κέντρο επενδύσεων που θα εντοπίσει και θα έρχεται σε επαφή με όλους τους Ελληνες της διασποράς οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον ερευνητικό και επιχειρηματικό τομέα.
Η συνταγή
Ας αναλάβει ένα κυβερνητικό στέλεχος ή έστω ας δημιουργηθεί ένα επιτελείο που θα έχει ρόλο «συνηγόρου του επενδυτή», λειτουργώντας υποβοηθητικά για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων γραφειοκρατίας που σήμερα μπλοκάρουν κάθε ξένη επενδυτική προσπάθεια. Ας ακολουθήσουμε μια έξυπνη, ευέλικτη και με όραμα στρατηγική επενδύσεων - όπως έπραξε η Τουρκία στην περίπτωση χορήγησης υπηκοότητας στον Μ. Λαζαρίδη.
Η Ελλάδα μπήκε για τα καλά στη στενωπό του ΔΝΤ και της τρόικας. Η ελληνική οικονομία βουλιάζει ολοένα και περισσότερο μέρα με τη μέρα. Περιθώρια ανάκαμψης χωρίς σοβαρές επενδύσεις δεν υπάρχουν. Επομένως περαιτέρω ολιγωρία στον τομέα των επενδύσεων μπορεί να αποτελέσει τη «χαριστική βολή» για τη χρεοκοπία της χώρας.
Το περσινό σύνθημα του Γ. Παπανδρέου «Αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» φέτος έχει συγκεκριμένους αποδέκτες. Τον ίδιο και την κυβέρνησή του, που ήδη έχει χάσει πολύτιμο χρόνο έντεκα μηνών. Πλέον ο χρόνος γυρίζει αντίστροφα...